ในยุคดิจิทัล การเขียนโปรแกรมกลายเป็นทักษะสำคัญสำหรับเด็กๆ Block-based programming เป็นวิธีการเขียนโปรแกรมแบบใหม่ที่ช่วยให้เด็กๆ เรียนรู้พื้นฐานการเขียนโปรแกรมได้อย่างง่ายดาย สนุกสนาน และปลอดภัย บทความนี้จะอธิบายว่า Block-based programming คืออะไร เหมาะกับเด็กวัยไหน มีประโยชน์อย่างไร และจะช่วยให้เด็กๆ พัฒนาทักษะอะไรบ้าง

ติดตามเนื้อหาที่น่าสนใจอื่นๆ ได้ที่ SPARK EDUCATIO N

เลือกหัวข้อที่ต้องการ

Block-based programming คืออะไร?

Block-based programming คือ การเขียนโปรแกรมด้วยบล๊อก (block) หรือกล่องคำสั่ง โดยการลากและวางบล็อกคำสั่งต่างๆ ลงในพื้นที่การทำงาน เป็นวิธีการเขียนโปรแกรมที่ใช้บล็อกที่มีสีสันแทนโค้ด บล็อกแต่ละบล็อกมีหน้าที่เฉพาะ เด็กๆ เพียงต่อบล็อกเข้าด้วยกันเหมือนต่อจิ๊กซอว์ โปรแกรมก็จะทำงานตามที่ต้องการ วิธีนี้คล้ายกับการต่อเลโก้ แต่แทนที่จะสร้างสิ่งของ เด็กๆ จะสร้างโปรแกรม

Block-based programming เหมาะกับเด็กวัยไหน?

Block-based programming เหมาะสำหรับเด็กวัยประถมศึกษาตอนต้น 5 ขวบเป็นต้นไป เด็กๆ วัยนี้เริ่มเรียนรู้การคิดวิเคราะห์ แก้ปัญหา และสร้างสรรค์ Block-based programming ช่วยให้เด็กๆ พัฒนาทักษะเหล่านี้ได้อย่างสนุกสนาน อย่างไรก็ตามได้มีการพัฒนา Block-based Coding สำหรับเด็กตั้งแต่วัย 4-7 ขวบ

จุดเด่นของ Block-based Programming

1. ง่ายต่อการเรียนรู้ Block-based Programming ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับผู้ที่ไม่มีพื้นฐานการเขียนโปรแกรมมาก่อน เนื่องจากใช้การลากวางบล็อกคำสั่งแทนการพิมพ์โค้ด ช่วยลดความซับซ้อนในเรื่องของคำศัพท์ หรือไวยกรณ์ของภาษาโปรแกรม ให้อยู่ในรูปของกล่องทำให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ

2. ช่วยในการสร้างแนวคิดการเขียนโปรแกรม การใช้บล็อกคำสั่งที่มีรูปร่างและสีสันช่วยให้ผู้เรียนเห็นภาพรวมของการเขียนโปรแกรมได้ชัดเจนขึ้น เช่น การใช้ loop, condition, function เป็นต้น การเขียนโปรแกรมลักษณะนี้จะส่งเสริมกระบวนการคิดเป็นสำคัญ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะนำไปสู่การเขียนโปรแกรมขั้นสูงต่อไป

3. ลดข้อผิดพลาดจากการพิมพ์ผิด เนื่องจากใช้การลากวางแทนการพิมพ์ จึงช่วยลดปัญหาการสะกดผิดหรือพิมพ์คำสั่งผิดพลาด ซึ่งเป็นข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในการเขียนโปรแกรมแบบพิมพ์โค้ด

4. เหมาะสำหรับการสอนหลักการเขียนโปรแกรมในเด็ก Block-based เป็นวิธีการที่ได้รับความนิยมในการสอนการเขียนโปรแกรมให้กับเด็ก เนื่องจากมีลักษณะคล้ายการเล่นเกม ทำให้เด็กๆ สนุกกับการเรียนรู้และสามารถพัฒนาทักษะการคิดเชิงตรรกะ

5. สนับสนุนกระบวนการ Computational Thinking การออกแบบและเรียงลำดับบล็อกคำสั่ง ช่วยฝึกกระบวนการคิดแบบเป็นขั้นตอนและแก้ปัญหาเชิงตรรกะ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของ Computational Thinking ที่จำเป็นต่อการเขียนโปรแกรม

6. มีเครื่องมือและแหล่งเรียนรู้มากมาย ปัจจุบันมี Code Editor หรือแพลตฟอร์มสำหรับ Block-based Programming จำนวนมาก ทั้งสำหรับการสอนในห้องเรียนและสำหรับผู้สนใจทั่วไป เช่น Scratch, Code.org, App Inventor เป็นต้น

แม้ว่า Block-based Programming จะเป็นเพียงจุดเริ่มต้น แต่ก็มีข้อดีและประโยชน์มากมายในการวางรากฐานการเรียนรู้การเขียนโปรแกรมอย่างแท้จริง ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนมีความมั่นใจและพร้อมที่จะก้าวสู่การเขียนโปรแกรมขั้นสูงต่อไป

ทักษะที่ได้จากการโค้ดดิ้งแบบ Block

Block-based programming มีประโยชน์สำหรับเด็กๆ ดังนี้

1. พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ และการแก้ไขปัญหา

เด็กๆ จะได้วางแผนล่วงหน้าก่อนเขียนโปรแกรม พวกเขาจะต้องคิดว่าต้องการสร้างโปรแกรมอะไร โปรแกรมจะทำงานอย่างไร และจะใช้บล็อกอะไรบ้าง รวมถึงระบุปัญหา วิเคราะห์สาเหตุ และหาทางแก้ไข เช่น เขียนโปรแกรมเพื่อวาดรูป พวกเขาจะต้องคิดว่าจะใช้บล็อกอะไร จะวาดรูปอย่างไร และจะแก้ไขข้อผิดพลาดอย่างไร

2. พัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์

เด็กๆ จะได้เรียนรู้วิธีการคิดนอกกรอบ เรียนรู้วิธีการหาวิธีใหม่ๆ ในการแก้ปัญหา และการสร้างสรรค์ผลงาน รวมถึงขั้นตอนวิธีการที่จะเผยแพร่ผลงานของตัวเองให้ผู้อื่นได้ร่วมใช้งาน

3. พัฒนาทักษะการเขียนโปรแกรม

Block-based programming มีพื้นฐานการทำงานเหมือนกับภาษาโปรแกรมอื่นๆ เด็กๆ ที่ได้เรียนรู้โค้ดดิ้งผ่าน Block จะสามารถเรียนรู้ และนำไปต่อยอดกับภาษาในระดับที่สูงขึ้นได้

4. ทักษะการสื่อสาร และทำงานเป็นทีม

Block-based programming ช่วยให้เด็กๆ เรียนรู้วิธีการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ ทักษะการสื่อสารเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการทำงานเป็นทีม การนำเสนองาน และการประสบความสำเร็จในชีวิต โดยเด็กๆ จะได้ฝึกฝนทักษะดังต่อไปนี้

การอธิบายความคิดให้ผู้อื่นเข้าใจ
การเขียนโปรแกรมให้ผู้อื่นสามารถอ่านและเข้าใจได้
การทำงานเป็นทีม การแบ่งงานกันทำ และสื่อสารกัน

ตัวอย่าง Block-based programming ยอดนิยม

Scratch

สแครชคือ ภาษาโปรแกรมมิ่งที่ออกแบบมาสำหรับเด็ก (Coding Language) เนื่องจากเป็นภาษาที่ใช้ภาพง่ายๆ ในการสื่อความหมายแทนคำสั่ง ทำให้เด็กๆสามารถสร้างเรื่องเล่า นิทาน แม้กระทั่งเกมสนุกๆ ได้ และสามารถแชร์กันภายใน community ซึ่งทำให้สแครช เป็นชุมชนการเรียนรู้โค้ดดิ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก

นอกจากการเรียนรู้ทักษะการเขียนโปรแกรมแล้ว Scratch ยังเปิดโอกาสให้ผู้ใช้แบ่งปันผลงาน รับคำติชม และเรียนรู้จากชุมชนออนไลน์ขนาดใหญ่ของโครงการนี้ด้วย

ด้วยแนวคิดการเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติผ่านการเล่นเกม Scratch จึงช่วยให้กลุ่มเป้าหมายเด็กและเยาวชนได้สร้างสรรค์โปรเจ็กต์ด้วยตนเอง พร้อมทั้งเสริมสร้างจินตนาการและการคิดวิเคราะห์แบบผู้เขียนโปรแกรมอย่างเป็นระบบ

เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ Block programming: Scratch เรียนรู้โค้ดดิ้งอย่างง่าย สร้างสรรค์ได้ไม่รู้จบ

Blockly

เว็บไซต์ Blockly Games เป็นเว็บไซต์การเรียนรู้โค้ดดิ้ง โดยใช้แนวคิดการเรียนรู้แบบเล่นเกม ผู้เรียนจะได้ลากวางบล็อกของคำสั่งต่างๆ เพื่อแก้ปัญหา สร้างโปรแกรม และควบคุมตัวละครในเกม ช่วยฝึกทักษะการคิดเชิงตรรกะและการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์

Code.org

Code.org เป็นองค์กรไม่แสวงหากำไรที่มีเป้าหมายเพื่อขยายโอกาสการเรียนรู้วิทยาการคอมพิวเตอร์สู่เยาวชนทั่วโลก โดยนำเสนอหลักสูตรการเรียนรู้การเขียนโปรแกรมแบบเวิซวอลและเกมการศึกษาฟรีผ่านเว็บไซต์ ช่วยปูพื้นฐานการคิดเชิงคำนวณและทักษะด้านเทคโนโลยีตั้งแต่วัยเด็ก

ผู้เรียนจะได้เรียนรู้หลักการพื้นฐานการเขียนโปรแกรม โดยใช้วิธีการลากวางบล๊อกคำสั่งในลักษณะเดียวกับเกม พร้อมแนวทางการสอนที่ดึงดูดความสนใจวัยเด็ก เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเรียนรู้ระดับสูงขึ้นต่อไป

นอกจากนี้ Code.org ยังมีแหล่งรวบรวมแนวปฏิบัติที่ดีสำหรับครูผู้สอนด้านคอมพิวเตอร์วิทยาการ พร้อมข้อมูลวิจัยและรายงานที่เกี่ยวข้อง

บทสรุป

Block-based programming เป็นวิธีการเขียนโปรแกรมที่ช่วยให้เด็กๆ เรียนรู้พื้นฐานการเขียนโปรแกรมได้อย่างง่ายดาย สนุกสนาน เหมาะกับการเริ่มต้น และฝึกฝนกระบวนการคิด Block-based programming ช่วยให้เด็กๆ พัฒนาทักษะสำคัญต่างๆ มากมาย เช่น การคิดอย่างเป็นระบบ ทักษะการแก้ไขปัญหา โดยเฉพาะการคิดเชิงวิพากษ์ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการเรียนและการทำงาน

ติดตามเนื้อหาที่น่าสนใจอื่นๆ ได้ที่

เว็บไซต์: SPARK EDUCATIO N
Facebook: https://www.facebook.com/sparkeducation.co

อ้างอิง

ภาพ https://www.futurelearn.com/courses/block-to-text-based-programming

Block-based programming ภาษาโค้ดดิ้งเป็นมิตรสำหรับทุกคน